انجمن اطلاعات انرژي آمريكا پيش‌بيني کرد
رشد 49 درصدي مصرف انرژي در جهان

انجمن اطلاعات انرژي آمريكا در گزارشي با عنوان «چشم‌انداز وضعيت انرژي در دنيا تا سال 2035» اعلام كرد كه مصرف انرژي در جهان با رشد 49 درصد مواجه خواهد شد.

به گزارش خبرنگار دنياي‌اقتصاد به نقل از كارگزاري بانك ملي، در اين گزارش كه به وضعيت انرژي جهان طي يك دوره از سال2007 تا 2035 پرداخته شده، رشد 49 درصدي مصرف انرژي در دنيا به عنوان پايه گزارش و يك هشدار جدي مطرح شده است كه اكثر اين درصد رشد نيز در كشورهاي آسيايي غيرعضو OECD (سازمان توسعه و همكاري‌هاي توسعه اقتصادي) و خاورميانه به وقوع خواهد پيوست. به طوري كه براساس اين گزارش پيش‌بيني سهم كشورهاي غيرعضو OECD از افزايش مصرف انرژي در دنيا 82 درصد بر آورد شده است.
اين نكته قابل ذكر است كه سهم كشورهاي عضو OECD و غيرعضو OECD در سال 2007 هر كدام به نسبت مساوي 50 درصد بوده و اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شود اين ميزان سهم در سال 2035، با نسبت 62به38 درصد بيشتر به سمت كشورهاي غيرعضو OECD سوق پيدا كند.
همچنين براساس اين گزارش، سهم منابع اصلي انرژي در دنيا و سطح مصرف آنها طي اين دوره و چشم‌انداز به ترتيب 30 درصد سوخت‌هاي مايع (از جمله سوخت‌هاي زيستي)، 28 درصد زغال‌سنگ، 22 درصد گاز طبيعي، 14 درصد انرژي تجديدپذيرها (به جز سوخت‌هاي زيستي) و 6 درصد تنها به انرژي هسته‌اي است. در اين گزارش بر اساس يك فرآيند مقايسه‌اي بين دهه 90 ميلادي تا سال چشم‌انداز (2035) انرژي‌هاي تجديدپذير سريع‌ترين رشد را در بين منابع انرژي (البته مطابق يك مبناي نسبتا كوچك) دارد. از سوي ديگر اعلام شده در صورت نبود هيچ گونه تغييري در سياست‌ها (كه مصرف را محدود كند) سوخت‌هاي فسيلي حدود 80 درصد ميزان مصرف انرژي در جهان را به خود اختصاص خواهند داد.

هند و چين بيشترين مصرف‌كننده‌هاي دنيا
اين در حالي است كه در اين گزارش دليل اصلي بالارفتن مصرف انرژي فعاليت اقتصادي و افزايش جمعيت است و بيشترين كشورهاي مصرف‌كننده انرژي «چين» و «هند» با توجه به GDP (تولید ناخالص داخلی) هستند. ژاپن در اين تقسيم‌بندي كمترين مصرف‌كننده انرژي است و به ترتيب كشورهاي برزيل، كشورهاي حوزه خاورميانه، كشورهاي آفريقايي، كره جنوبي، روسيه، آمريكا و كشورهاي عضو OECD اروپايي در دوره‌هاي بعدي قرار مي‌گيرند.
ابهام در خصوص قيمت نفت از مباحثي است كه كارشناسان انجمن اطلاعات انرژي آمريكا روي آن بحث و تبادل نظر كرده‌‌اند و درصد پيش‌بيني هر گالن قيمت نفت خام سبك شيرين را بر اساس سه سناريوي «افزايش»، «مرجع» و «كاهش» قيمت نفت برآورد كرده‌اند، به طوري كه در سال 2035 در صورت افزايش قيمت نفت، هر گالن نفت خام سبک شیرین 210 دلار، در صورت کاهش هر گالن نفت خام سبک شیرین 51 دلار و در صورت نبود هر يك از حالت‌های افزایشی، کاهشی با نرخ مرجع هر گالن 133 دلار داد و ستد خواهد شد.
نکته مهم اشاره شده در این گزارش مربوط به سوخت‌های مایع نفتی است، به طوری که از آن به عنوان بزرگ‌ترین منبع انرژی در جهان نام برده شده و سهم آنها از کل مصرف انرژی کاهش و در سطح مصرف انرژی تجدیدپذیر رشد خواهد داشت. همچنین در اين گزارش تاکید شده است که با افزایش تقاضا برای سوخت‌های مایع در جهان لازم است عرضه سوخت‌های متعارف و غیرمتعارف افزایش یابد.

رشد توليد سوخت‌هاي مايع متعارف در عربستان و عراق
از 111 درصد سهم کل تولید سوخت‌های مایع در سال2035، 52 درصد تولیدکنندگان متعارف غیراوپک و 45 درصد نیز به تولیدکنندگان متعارف اوپک اختصاص دارد، 13 درصد نیز به تولیدکنندگان غیرمتعارف تعلق دارد.
این در حالی است که میزان سهم کل تولید سوخت‌های مایع در سال 2005، معادل 85 درصد بوده که نسبت به سال 2035 از رشد 26 درصدی برخوردار خواهد شد. سهم تولیدکنندگان متعارف غیراوپک و متعارف اوپک نیز به ترتیب 48 و 34 درصد بوده که نسبت به 30 سال آینده از رشد 4 و11 درصدی بهره خواهد گرفت.
چشم‌انداز رشد تولید سوخت‌های مایع متعارف در سال 2035 عمدتا در عربستان سعودی و عراق به وقوع خواهد پیوست و کشور ایران در این رده‌بندی بعد از کشورهای آفریقایی و کشورهای خاورمیانه‌ای عضو اوپک قرار می‌گیرد. این فرآیند رشد در سال‌های مورد بررسی 2007 و 2020 نیز به همان ترتیب است؛ هر چند که بر اساس این پیش‌بینی کشور ایران و کشورهای حوزه آمریکای جنوبی روند تولیدی خود را در آینده کاهش خواهند داد.
بيشترين افزايش توليد سوخت‌هاي مايع متعارف در ميان عرضه‌كنندگان غيرعضو OECD نيز در سال 2035 مربوط به روسيه، آمريكا، برزيل و قزاقستان خواهد بود. كشورهاي اروپايي عضو OECD، مكزيك و كانادا به ترتيب در رده‌هاي بعدي قرار خواهند گرفت. اين چشم‌انداز در حالي اتفاق مي‌افتد كه در سال 2007 بيشترين افزايش توليد سوخت‌هاي مايع متعارف مربوط به روسيه، آمريكا، كشورهاي اروپايي عضو OECD مكزيك بوده است.
اما از كل توليد سوخت‌هاي مايع غيرمتعارف در سال 2035، توليد محصول ماسه نفتي/قير و سوخت‌هاي زيستي كانادا 70 درصد افزايش خواهد يافت.30 درصد باقي مانده نيز به نفت فوق سنگين، زغال‌سنگ به سوخت مايع و گاز به سوخت مايع اختصاص دارد. بر اساس اين گزارش سنگ نفتي در افزايش توليد سوخت‌هاي مايع غيرمتعارف طي سال‌هاي 2007 و2020 جايگاهي نداشته و ندارد، اما در سال 2035 داراي سهم قابل ملاحظه‌اي خواهد بود.

با افزايش قيمت نفت، ايران كمترين توليد‌كننده نفت آينده جهان
سناريوي افزايش قيمت نفت از نقطه ديدگاه اين گزارش در پي كاهش شديد توليد‌كنندگان اصلي نفت همچون عربستان سعودي، عراق، ايران و كشورهاي عضو اوپك خواهد بود. در صورت افزايش قيمت نفت، بيشترين ميزان توليد سوخت‌هاي مايع در سال 2035 مربوط به كشورهاي غيراوپكي به غير از چين، برزيل و روسيه با 42 ميليون بشكه در روز است و كمترين ميزان توليد نيز به ايران با 3 ميليون بشكه در روز است، ساير كشورهاي عضو اوپك به غير از عربستان و عراق نيز تنها 15 ميليون بشكه در روز سوخت‌هاي مايع توليد خواهند كرد. 11 و 4 ميليون بشكه در روز ميزان توليدي سوخت‌هاي مايع عربستان سعودي و عراق در سال 2035 خواهد بود، چين و برزيل هر كدام با سهم 6 ميليون بشكه در روز و روسيه با 9 ميليون بشكه در روز از توليدكنندگان مايع در رده‌هاي بعدي در سال 2035 خواهند بود. در اين گزارش آمده است: كشورهاي آسيايي غير OECD حدود 35 درصد مصرف بالاي گاز طبيعي را به خود اختصاص خواهند داد و مصرف گاز طبيعي اين سال نيز 156 تريليون فوت مكعب برآورد شده است، اين در حالي است كه برآورد مصرف در سال‌هاي 2030 و 2025 به ترتيب 150 و 145 تريليون فوت مكعب پيش‌بيني شده كه از رشد 5 الي 6 تريليون فوت مكعبي گاز طبيعي برخوردار است.
در سال 2020 براساس اين گزارش، مصرف گاز طبيعي در دنيا 136 تريليون فوت مكعب خواهد بود كه نسبت به سال 2015 با 125 تريليون فوت مكعب از رشد 11 تريليون فوت مكعبي برخوردار است، اين آمارها در حالي عنوان شده كه مصرف گاز طبيعي دنيا در سال 2007، 108 تريليون فوت مكعب بوده است كه نشان از رشد مصرف 48 تريليون فوت مكعب گاز طبيعي در جهان تا پايان سال 2035 دارد.
نزديك به يك سوم سهم افزايش توليد گاز طبيعي در خاورميانه انجام خواهد شد، به طوري كه توليد گاز طبيعي از سال 2007 تا 2035، از سوي كشورهاي خاورميانه نزديك به 16 تريليون فوت مكعب، كشورهاي آسيايي غيرعضو OECDا، 9 تريليون مكعب، كشورهاي آفريقايي بيش‌تر از 7 تريليون فوت مكعب، كشورهاي اروپايي غيرعضو OECD نزديك به 7 تريليون فوت مكعب، كشورهاي آمريكاي مركزي و جنوبي بيش‌تر از 5 تريليون فوت مكعب، آمريكا به تنهايي 4 تريليون فوت مكعب، استراليا و نيوزلند به عنوان كشورهاي اقيانوسيه نزديك به 3 تريليون فوت مكعب برآورد شده است.

گازهاي به هم فشرده شده محرك اصلي رشد توليد گاز طبيعي است
گازهاي به هم فشرده، گاز شيل و بسترهاي متاني زغال‌سنگ از محرك‌هاي رشد توليد گاز طبيعي در چين، كانادا و آمريكا در سال 2035 خواهد بود. در حالي كه در سال2007 محرك‌هاي اصلي توليد گاز طبيعي ساير منابع گازي بوده است، حتي در چين گازهاي فشرده شده، گاز شيل و بسترهاي متاني زغال‌سنگ هيچ سهمي در توليد گاز طبيعي نداشته است. مصرف زغال‌سنگ در جهان نيز در اين گزارش مورد بررسي قرار گرفته، به طوري كه در سال 2035 پيش‌بيني شده است، تمام رشد مصرف زغال‌سنگ دنيا در كشورهاي آسيايي غيرOECD به خصوص چين و هند روي دهد؛ به طوري كه اين ميزان مصرف در اين كشورها نزديك به 140 كادريليون Btu، براي كشورهاي آمريكاي شمالي نزديك به28 كادريليون Btu و براي مابقي كشورهاي جهان نزديك به 28 كادريليون Btu برآورده شده است، در حالي كه با نگاه به روند گذشته در دهه 90 ميلادي مشاهده مي‌كنيم كه بيشترين ميزان مصرف زغال‌سنگ دنيا قبلا در اختيار مابقي كشورهاي جهان (به غير از كشورهاي آسيايي غيرعضو OECD و كشورهاي آمريكاي شمالي)با 41 كادريليون Btu بوده است. سهم مصرف زغال‌سنگ دنيا در دهه 90 ميلادي براي كشورهاي غيرعضو OECD نزديك 28 كادريليون Btu و كشورهاي آمريكاي شمالي بيش‌تر از 20 كادريليون Btu بوده است.
سوخت‌هاي تجديدپذير بيش‌ترين رشد را در توليد الكتريسيته دنيا خواهند داشت، با اين حال زغال‌سنگ همچنان بزرگ‌ترين سهم را در توليد الكتريسته در سال 2035 خواهد داشت. اين در حالي است كه نسبت به سال 2007 زغال‌سنگ با رشد يك درصدي به 43 درصد، ساير سوخت‌هاي تجديد پذير با رشد 5 درصدي به7 درصد، هيدروالكتريسيته با يك درصد كاهش به 5 درصد، گاز طبيعي با 3 درصد كاهش به 19 درصد،سوخت‌هاي مايع با يك درصد كاهش به 13 درصد و انرژي‌هاي هسته‌اي با 3 درصد كاهش قابل توجه به 2 درصد در توليد الكتريسيته دنيا دست خواهد يافت.
در بخش ديگر گزارش انجمن اطلاعات انرژي آمريكا مصرف سوخت در بخش حمل و نقل كشورهاي غيرعضو OECD در سال 2025 از مصرف سوخت در اين بخش از كشورهاي عضو OECDفراتر خواهد رفت، به طوري كه تا پايان سال 2035 ميزان مصرف انرژي بخش حمل‌و‌نقل در كشورهاي غيرعضو OECD نزديك به 80 كادريليون Btu و كشورهاي عضو OECD نزديك به 65 كادريليون Btu برآورد شده، در صورتي كه اين نسبت قبل از سال 2025 عكس بوده، به طوري كه در سال 2007 ميزان سهم كشورهاي عضو OECD نزديك 39 كادريليون Btu و كشورهاي غيرعضوOECD 60 كادريليون Btu بوده است.

رشد فزاینده مصرف سوخت بخش حمل بار
مصرف سوخت در بخش «حمل بار» سريع‌تر از مصرف سوخت در بخش «جابه‌جايي مسافران» افزايش خواهد يافت واين در هر دو كشورهاي غيرعضوOECD و كشورهاي عضوOECD صادق است؛ هرچند سهم مصرف سوخت اين دو بخش در اين كشورها با هم متفاوت است، به طوري كه ميزان مصرف سوخت كشورهاي غيرعضو OECD در سال 2035 در بخش حمل بار بيشتر از بخش جابه‌جايي مسافران است؛ در حالي كه در همين سال در كشورهاي OECD سهم بيشتر مصرف سوخت از آن جابه‌جايي مسافران خواهد بود. همچنين در سال 2007 نيز مصرف سوخت در كشورهاي غيرعضو OECD به نسبت مساوي در دو بخش حمل بار و جابه‌جايي مسافران تقسيم شده، در حالي كه در همين سال در كشورهاي عضوOECD بيشترين سهم مصرف سوخت از آن جابه‌جايي مسافران است و حمل بار درصد كمتري به نسبت اين بخش در مصرف سوخت اين كشورها دارد.
پايان اين گزارش در رابطه با انتشار دي‌اكسيدكربن (CO2) مربوط به انرژي است و برآورد شده با فرض عدم تغيير سياست‌هاي «انتشار دي‌اكسيدكربن مربوط به انرژي» از سال 2007 تا 2035 انتشار CO2 با 43 درصد رشد از 30 بيليون متريك تن به 42 بيليون متريك تن برسد. سهم كشورهاي غيرعضو OECD نيز با 14 درصد افزايش نسبت به سال 2007 به 67 درصد و كشورهاي عضو OECD با 4 درصد كاهش به 43 درصد در سال 2035 خواهد رسيد.