در پي ارسال گزارش ايسنا "عرضه مواد پلي‌اتيلن در بورس موجب احياي واسطه‌گري در اين مواد شد"، مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي با ارسال نمابري ضمن تاييد مطلب، توضيحات بيش‌تري درباره آن ارائه كرد.

محتشمي‌پور - رييس دفتر توسعه صنايع پايين دستي پتروشيمي - به تازگي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)،‌ اظهار كرده بود كه "با توجه به اين‌كه بورس، محل خريد و فروش‌هاي عمده‌ است، عرضه مواد پلي‌اتيلن در بورس موجب احياي واسطه‌گري در اين مواد شد."

محمدي - مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي - در اين باره اعلام كرد: ورود اين كالاها به بورس بر اساس مصوبه ‌١٧٧٥٩٤/ت/‌٤٤٧/ه هيات وزيران انجام شده است كه طبق آن به استثناي كود، خوراك مصرفي واحدهاي پتروشيميايي و نيازهاي استراتژيك ملي مانند مواد شيميايي مصرفي نيروگاه‌ها كليه محصولات پتروشيمي بايستي از طريق بورس كالا و با قيمت پايه Fob منهاي پنج درصد ارائه شود كه شركت پتروشيمي با علم به مشكلاتي كه اين دستور براي واحدهاي توليدي داراي پروانه ايجاد مي‌كند از شركت بورس كالا درخواست مي‌كند كه مواد مورد نياز اين واحدها با اولويت در اختيار آنها قرار گيرد.

در ادامه نمابر وي آمده است: "اما هاشميان مديرعامل شركت بورس كالاي ايران در نامه‌اي ضمن بيان مغايرت اين موضوع با آيين نامه بورس كالا و با ذكر اين‌كه اين امتياز موجب رانت و خريد و فروش پروانه مي‌شود، عدم ثبات به وجود آمده در بازار را ناشي از فرمول Fob منهاي پنج درصد دولت دانسته و اظهار مي‌كند كه اين نرخ كه فاصله بسيار زيادي با قيمت‌هاي واقعي بازار دارد، موجب ايجاد خطا در تشخيص قيمتهاي واقعي توسط توليد‌كنندگان شده و نوسان در بازار مي‌شود كه تنها واسطه‌هاي مطلع را منتفع مي‌كند. پيشنهاد اين شركت براي رفع اين نقيصه رفع مشكلات حضور دلالان، استفاده از روش معمول بورس كالا در قيمت گذاري و تعيين ميانگين وزني نرخ قبلي با دامنه نوسان ‌٣درصد است كه در اين حالت ضمن كمك به خريداران واقعي براي كشف قيمت، موجب خروج دلالان از بازار مي‌شود."

البته مدير بازرگاني داخلي پتروشيمي با اشاره به ورود قريب الوقوع مجتمع‌هاي توليدي جديد به چرخه توليد، مشكل موجود را در اغلب مواد مقطعي دانسته و اعتقاد دارد كه به اين ترتيب بازار مواد پليمري در آينده نزديك رقابتي شده و محدوديت‌ها نيز رفع مي‌شود، اما رييس دفتر توسعه صنايع پايين دستي پتروشيمي ضمن تاييد ايده شركت بورس كالا بر اصلاح قيمت پايه و قيمت گذاري بر اساس مكانيزم محصول بازار بورس كه موجب كاهش سطح نوسان در بورس و كمك به توليد‌كنندگان واقعي براي كشف قيمت مي‌شود، اظهار كرده كه اين روش راه حل مناسبي است و فقط بخشي از مساله را حل مي‌كند، ولي توجه لازم به نياز شركتهاي كوچك كه بخش اصلي صنعت ما را تشكيل مي‌دهند، نشده است و براي فروش زير ‌٢٠ تن بايستي حتما راهكاري انديشيده شود.

به گفته محمدي شركت‌هاي پتروشيمي بايستي مجاز باشند بر اساس قيمت كشف شده در بورس اقدام به فروش حواله‌هاي كوچك زير ‌٢٠ تن براي بخشي از محصولات خود كنند و سطح دخالت دولت در ساز و كارهاي قيمت گذاري بازار نبايستي در اين حد باشد كه حتي قيمت پايه را هم تعيين كند.

وي افزود: اين ادامه همان تفكر قيمت‌گذاري مصوب است كه اغلب هم متاسفانه ناشي از نگاه كوتاه مدت حاكم بر تشكل‌هاي توليد‌كنندگان است.

به گزارش ايسنا، عرضه مواد پلي اتيلني در بورس كالا موجب اعتراض برخي از فعالان صنعتي و توليدكنندگان شده است، چرا كه آنان معتقدند نمي‌توانند مواد مورد نياز خود را با حجم بالا از بورس خريداري كنند كه در اين ميان دلالان با توجه به خريدهاي با تناژ بالايي كه مي‌توانند انجام دهند، عمده محصولات عرضه شده را خريداري و به توليدكنندگان خرد با قيمت بالاتر از قيمت خريداري شده خود به فروش مي‌رسانند.

هرچند در ابتداي شناورسازي قيمت محصولات پتروشيمي به نظر مي‌رسيد كه ديگر رانت‌خواري در محصولات پتروشيمي رخت بر بسته، ولي مشاهده مي‌شود كه باز هم و با توجه به اين كه قيت‌ها در سطح قيمت‌هاي جهاني است، هنوز دلالي روي مواد پليمري با توجه به سياست‌هاي اتخاذ شده وجود دارد.

هفته گذشته بود که نصرالله رضا زاده، رييس شركت تعاوني توليدكنندگان صنايع پلاستيك استان تهران از افزایش قیمت 100 تا 150 درصدی سه ماده كريستال، پلي استايرن انبساطي Eps و هايم پك HIPS، خبر داد و انتقاداتی را متوجه شرکت بازرگانی پتروشیمی به دلیل عدم تامین این مواد از محل واردات کرد؛ این درحالی است که معاون مدیر بازرگانی داخلی این شرکت، منکر این میزان افزایش قیمت است.

«توفيق مطوري»، معاون مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي درخصوص افزایش قیمت 150 درصدی سه محصول كريستال، پلي استايرن انبساطي Eps و هايم پك HIPS گفت: «اعلام افزايش قيمت اين محصولات در بازار بورس كالا به ميزان عنوان شده واقعي نيست و با آنچه اتفاق افتاده فاصله زيادي دارد. این آمار و ارقام در شركت بورس كالا موجود است و مي‌توان به آن مراجعه كرد ولي افزايش 50درصدي قيمت كشف شده نسبت به قيمت پايه عرضه در معامله اخير بورس كالا به دليل فصل مصرف پلي استايرن و افزايش قيمت‌هاي جهاني آن غير قابل انكار است.»

وی ادامه داد: «بر اساس آمار و ارقام موجود، افزايش ميانگين متوسط قيمت فروش اين محصولات نسبت به ميانگين قيمت پايه در بورس از ابتداي سال، حدود 27 درصد بوده است.»

مطوري همچنین درباره كمبود پلي استايرن گفت: «اين محصول به صورت انحصاري در پتروشيمي تبريز توليد مي‌شود و توليدكننده ديگري در كشور ندارد، به همین دلیل هم این ميزان توليد، برای تولید داخل کشور کافی نیست لذا سياست صنايع پتروشيمي در اختصاص كل توليدات به بازار داخل بوده و هيچ‌گونه صادراتي انجام نمي‌شود.»

وی درخصوص واردات این محصول اظهار داشت: «محدوديتي براي واردات پلي استايرن اعمال نشده و برخي از توليدكنندگان به صورت مستقيم از شركت‌هاي توليدكننده اروپايي، آسيايي و از طريق نمايندگان اين شركت‌ها در ايران نسبت به واردات اين محصول اقدام و بدين وسيله بخشي از نياز خود و در نتيجه كمبود اين محصول در كشور را تامين مي‌كنند.»

معاون مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي در بخش دیگری از سخنانش به برنامه افزايش توليد اين محصول اشاره کرد و گفت: «افزايش توليد پلي استايرن در دستور كار مجتمع پتروشيمي تبريز قرار گرفته و در حال انجام است که آمار عرضه انواع اين ماده در سال جاري نسبت به مدت مشابه سال گذشته بيش از 30 درصد افزايش داشته است.»

مطوري در تشريح فعاليت‌هاي شركت بازرگاني پتروشيمي در جهت واردات محصولاتي كه در بازار داخل با تقاضاي زياد و توليد كم روبروست، گفت: «شركت بازرگاني پتروشيمي تا جايي كه بتواند براي كمك به صنايع تبديلي نسبت به واردات برخي محصولات پتروشيمي همچون كاستيك سودا و اسيد فسفريك كه در بازار داخل با فزوني تقاضا و كمبود محصول مواجه است، اقدام مي‌كند.»

وي همچنين در پاسخ به اين سوال كه چرا شركت بازرگاني پتروشيمي نسبت به تامين اين سه ماده از محل واردات اقدام نكرده، گفت: «شركت بازرگاني پتروشيمي مسول تنظيم بازار نيست، بلكه وزارت بازرگاني مسئول اين كار است، با اينهمه شركت بازرگاني در سال‌هاي قبل نسبت به واردات پلي استايرن و پي وي سي اقدام کرد اما با عدم استقبال خريداران روبرو شد، به گونه‌ای که پس از گذشت زمانی طولانی و با قيمت تمام شده و حتي به صورت مدت‌دار نیز این محصولات به فروش نرفت.»

معاون مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي در پايان اضافه كرد: «همچنين عدم ايفاي تعهدات توسط بعضي از خريداران نسبت به پرداخت بدهي خود باعث بلوكه شدن نقدينگي شركت بازرگاني شد و پيگيري این موضوع از طریق وزارت صنايع نيز اثربخش نبود، به هر حال ما اميدواريم با بهره‌برداري از طرح توسعه خط پلي استايرن پتروشيمي تبريز به زودي نياز بازار داخل براي محصول پلي استايرن مقاوم تامين و شرايط بازار متعادل شود.»

جمشيد محمدي، مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي ضمن غيرمنطقي خواندن افزايش قيمتPET با گريد بطري گفت: «اين محصول طي عرضه هفته گذشته 48 درصد افزايش قيمت داشته كه اصلاً توجيه ندارد. قيمت فروش پايه اين محصول، 1192 تومان براي هر كيلو گرم بوده، درحالي كه با قيمت 1760 تومان به فروش رفته است.»

وي ادامه داد: «مجتمع‌هاي پتروشيمي اخيراً به دليل اهميتي كه تامين بنزين براي حمل ونقل كشور داشته با تاكيد دولت به كمك پالايشگاه‌ها آمده و بنزين توليد مي‌كنند لذا اين امر باعث شده بخشي از توليدات محصولات پتروشيمي كشور تغيير جهت دهد و مجتمع‌هايي كه آروماتيك توليد مي‌كردند، بنزين توليد كنند، بر اين اساس يكي از ذهنيت‌هايي كه عده‌اي درباره مجتمع شهيد تندگويان دارند به بازار القا مي‌كنند، اين است كه چون پارازايلين مورد نياز اين شركت جزو محصولات آروماتيك است و براي توليد بنزين، خوراك محدود آنها تمام مي‌شود، توليد جديدي در اين مجتمع صورت نمي‌گيرد، درحاليكه اصلاً اين طور نيست و پتروشيمي بوعلي سينا بيش از يك هفته است كه توليد بنزين را متوقف كرده و به توليد محصولات آروماتيك ادامه داده است لذا توليد بنزن، اورتوزايلين، پارازايلين مطابق گذشته ادامه دارد.»

محمدي تاكيد كرد: «همه پارازايلين مورد نياز شركت تندگويان از طريق پتروشيمي بوعلي سينا تامين مي‌شود و هيچ نگراني براي تامين خوراك آن وجود ندارد، به خصوص درباره PET كريد بطري كه ميزان توليد ما روزانه 500 تن است كه در چند روز آينده نيز تا 700 تن افزايش توليد خواهد داشت. به علاوه، ما با توجه به نياز داخل، عمده اين توليد را به سمت بازار داخلي برده‌ايم و صادرات آن را با نظر مديريت محترم شركت ملي صنايع پتروشيمي كم و حتي متوقف كرده‌ايم.»

مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي، به دلايل ديگري كه به گران شدن اين محصول انجاميده اشاره كرد و گفت: «حتي شايعه بود كه پتروشيمي تندگويان در زمستان وارد تعميرات اساسي مي‌شود اما با هماهنگي‌هاي به عمل آمده، تلاش كرده‌ايم تا براي خط توليد PET با گريد بطري اين اتفاق نيفتد و توليد اين محصول ادامه پيدا كند. البته يكي ديگر از دلايل بالا رفتن قميت اين ماده، افزايش مصرف بطري در فصل تابستان و گرماست كه ميزان مصرف مايعات را بالا مي‌برد، در اين رابطه نمودارها نشان مي‌دهد كه قيمت اين ماده در اكثر موارد، در يك سطح و نزديك به قيمت پايه بورس بوده و اين افزايش قيمت، صرفاً در يك ماه اخير بوده است.»

وي ادامه داد: «با تنظيم بازار و واردات از طريق بخش خصوصي، اين افزايش قيمت تا پايان ماه، متعادل خواهد شد، ضمن اينكه اگر حس كنيم صنايع پايين دستي به محصولي نياز دارد كه بايد براي واحدهاي پتروشيمي آروماتيك وارد كنيم، بدون شك آروماتيك لازم را وارد ويا توليد مجدد آن را در مجتمع‌هاي مربوطه آغاز مي‌كنيم.»

محمدي درخصوص گران شدن پلي اتيلن فيلم كه عمدتاً در بندر امام (ره) توليد مي‌شود، گفت: «اين محصول تنها 8 درصد افزايش قيمت داشته‌ يعني شركت، اين محصول را با قيمت پايه 1340 تومان در بازار بورس عرضه كرده و با قيمت 1450 تومان به فروش رسانده است. بنابراين وقتي قيمت ما پنج درصد زير قيمت فوب خليج فارس عرضه مي‌شود، نشان از آن دارد كه پلي اتيلن فيلم، هنوز پايين‌تر از قيمت‌هاي جهاني در ايران فروخته مي‌شود.»

وي در بخش ديگري از سخنانش درباره افزايش 32 درصدي قيمت PVC گفت: «بزرگترين توليدكننده پلي وينيل كلرايد بندر امام است و ظرفيت توليد آن به دليل گرمي هوا، كمبود آب و مشكلات سختي آب (چون آب در فرايند پتروشيمي، عامل مهم كولينگ و يوتيليتي است) پايين آمده و با شروع فصل پاييز اين مشكلات برطرف مي‌شود.»

محمدي درباره واردات اين محصول گفت: «قبلاً اين ماده راحت‌تر وارد كشور مي‌شد ولي الان با محدوديت‌هايي كه واردكننده‌ها با آن روبرو هستند، باعث شده قيمت از حد واقعي آن بالا برود.»

اوادامه داد: «ما به طور متوسط روزانه 500 تن PVC در بندر امام توليد مي‌كرديم يعني 160 هزار تن در سال. درحالي كه نياز كشور، نزديك به 270 هزار تن است كه بخشي از آن توسط پتروشيمي آبادان وپتروشيمي غدير توليد و مابقي كمبود توسط بخش خصوصي به كشور وارد مي گردد.»

مدير بازرگاني داخلي شركت بازرگاني پتروشيمي سوء استفاده بسياري از فعالان اقتصادي را به دليل تلاطم بازار در توليد و مصرف كشور، يكي از دلايل مهم در كمبود PVC خواند و گفت: «اين عده با تزريق تقاضاي كاذب به بازار به اين كمبود دامن مي‌زند.»

محمدي در بخش ديگري از سخنانش به دلايل افزايش قيمت 70 درصدي پلي استايرن انبساطي اشاره كرد و گفت: «ميزان عرضه اين ماده در هفته گذشته 100 تن بوده است چراكه اساساً توليد اين كالا در پتروشيمي تبريز ساليانه 15 هزار تن بيشتر نيست و از سوي ديگر، اين ماده در گريدهاي 100، 200، 300، 400 و 500 توليد مي‌شود و ميزان عرضه را محدود مي‌كند.»

او در تجزيه و تحليل قيمت‌هاي اين ماده اظهار داشت: «شركت بازرگاني پتروشيمي، پلي استايرن 7240 را در بازار بورس با قيمت پايه 1350 تومان عرضه كرده است، در حالي كه توليدكنندگان خارجي قيمت تحويل اين كالا را در خليج فارس بالاي 1500 تومان اعلام كرده‌اند بنابراين قيمت پايه ما در بورس از قيمت‌هاي جهاني پايين‌تر است.»

وي در پايان به نكته‌اي كلي درخصوص افزايش قيمت محصولات پليمري و شيميايي اشاره كرد و گفت: «زماني‌كه اختلاف قيمت حاشيه بازار با قيمت فروش در بورس زياد باشد ، به غير از مصرف‌كنندگان واقعي، عده‌اي واسطه نيز وارد چرخه تقاضاو خريد مي‌شوند و اين مساله باعث بالارفتن شديد قيمت‌ها مي‌شود، اين درحالي است كه اگر اختلاف قيمت حاشيه بازار با قيمت فروش كم و منطقي باشد، عده‌اي به صورت بنكدار وارد اين چرخه مي‌شوند، در حجم زياد خريد مي‌كنند و سپس محصول را به خريداران جزء مي‌فروشند تا چرخه تامين و توزيع بازار تكميل شود.»

عرضه محصولات پتروشیمی در بورس تحت شرایط ویژه

بدینوسیله به اطلاع خریداران محترم محصولات پتروشیمی می رساند، این شرکت هم راستا با سیاست های دولت محترم و کارگروه تنظیم بازار وهمزمان با اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها ، محصولات پتروشیمی را تحت شرایط ویژه ای برای تامین مواد اولیه مورد نیاز تولید کنندگان صنایع تبدیلی پتروشیمی در بورس کالا عرضه می نماید.وخریداران محترم واجد شرایط میبایست در زمان عرضه نسبت به خرید کالای مورد نیاز خود اقدام نمایند. بدیهی است فروش محصولات با شرایط مذکور صرفاً به تولید کنندگان فعال مرتبط و متناسب با ظرفیت های تولید تایید شده توسط وزارت صنایع و معادن و همزمان با عرضه در تالار بورس می باشد و پس از آن خرید از طریق مچینگ متوقف خواهد شد.

بدیهی است در صورت اعلام نیاز افراد یا شرکتهای غیر تولیدی و فعالان بازار به خرید محصولات پتروشیمی قابل عرضه در بورس متعاقباً و باهماهنگی با کارگروه مربوطه ، نسبت به عرضه مواد اعلام نیازشده بصورت متفاوت با عرضه های ویژه فوق بطورجداگانه اقدام خواهدشد.